(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-69/2023-04 od 27.01.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Pravo na odbitak prethodnog poreza ako je elektronska faktura prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza odnosno ako je elektronska faktura prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period kasniji od poreskog perioda u kojem je nastala poreska obaveza
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: ZPDV), obveznik PDV ima pravo da PDV koji mu je obračunat od strane prethodnog učesnika u prometu za promet dobara i usluga odbije kao prethodni porez, ako poseduje propisanu dokumentaciju (račun ili drugi dokument koji služi kao račun izdat u skladu sa propisima kojima se uređuje oporezivanje PDV) i ako predmetna dobra i usluge koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza, tj. za promet koji je oporeziv PDV, promet za koji je propisano poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ili za promet koji se smatra izvršenim u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici Srbiji.
Računom na osnovu kojeg se može ostvariti pravo na odbitak prethodnog poreza smatra se i elektronska faktura koja je prihvaćena, odnosno za koju se smatra da je prihvaćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje.
Ako je elektronska faktura prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ZPDV, obveznik PDV može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana.
Primer: Promet usluga izvršen je 31. decembra 2022. godine. Elektronska faktura izdata je 5. januara 2023. godine obvezniku PDV za kojeg je poreski period kalendarski mesec. Obveznik PDV ˗ primalac prihvatio je elektronsku fakturu 11. januara 2023. godine. Pravo na odbitak prethodnog poreza može da ostvari najranije za poreski period decembar 2022. godine.
Ako je elektronska faktura prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period kasniji od poreskog perioda u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ZPDV, obveznik PDV može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period za koji podnosi tu poresku prijavu, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana.
Primer: Promet usluga izvršen je 30. septembra 2022. godine. Elektronska faktura izdata je 5. januara 2023. godine obvezniku PDV za kojeg je poreski period kalendarski mesec. Obveznik PDV ˗ primalac prihvatio je elektronsku fakturu 11. januara 2023. godine. Pravo na odbitak prethodnog poreza može da ostvari najranije za poreski period decembar 2022. godine.
***
Saglasno odredbi člana 27. ZPDV, prethodni porez je iznos PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa dobara i usluga, odnosno plaćen pri uvozu dobara, a koji obveznik može da odbije od PDV koji duguje.
Prema odredbama člana 28. ZPDV, pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata (u daljem tekstu: objekti za vršenje delatnosti), odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
1) koji je oporeziv PDV;
2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;
3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Pravo na odbitak prihodnog poreza, u skladu sa odredbama člana 28. stav 2. ZPDV, obveznik može da ostvari ako poseduje:
1) račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom;
2) dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.
Odredbama stava 3. istog člana ZPDV propisano je da u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;
2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Saglasno odredbi stava 4. istog člana ZPDV, pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1˗3. ovog člana.
Računom iz stava 2. tačka 1) ovog člana smatra se elektronska faktura koja je prihvaćena, odnosno za koju se smatra da je prihvaćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje (član 28. stav 5. ZPDV).
Ako je elektronska faktura iz stava 5. ovog člana prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ovim zakonom, obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana (stav 6. istog člana ZPDV).
Obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza u roku od pet godina od isteka godine u kojoj je stekao ovo pravo (član 28. stav 8. ZPDV).
