(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-654/2022-04 od 22.5.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Da li obveznik PDV koji nabavlja ili iznajmljuje putničke automobile od drugog obveznika PDV, a koje neće koristiti isključivo za obavljanje delatnosti navedenih u članu 29. stav 2. Zakona o PDV, ima pravo na odbitak prethodnog poreza?
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: Zakon), obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza, između ostalog, po osnovu nabavke, proizvodnje i uvoza putničkih automobila, iznajmljivanja, održavanja, popravki i drugih usluga, koje su povezane sa korišćenjem putničkih automobila.
Međutim, ako obveznik putničke automobile koristi isključivo za obavljanje delatnosti navedenih u zakonu (npr. za promet ˗ prodaju, iznajmljivanje i dr.), ima pravo na odbitak prethodnog poreza obračunatog od strane prethodnog učesnika u prometu, uz ispunjenje ostalih uslova propisanih Zakonom.
Prema tome, obveznik PDV koji nabavlja ili iznajmljuje putničke automobile od drugog obveznika PDV, koje neće koristiti isključivo za obavljanje delatnosti navedenih u članu 29. stav 2. Zakona, nema pravo da PDV obračunat od strane obveznika PDV koji mu je izvršio promet putničkih automobila, odnosno promet usluga davanja u zakup putničkih augomobila odbije kao prethodni porez.
***
Saglasno odredbi člana 27. Zakona, prethodni porez je iznos PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa dobara i usluga, odnosno plaćen pri uvozu dobara, a koji obveznik može da odbije od PDV koji duguje.
Prema odredbama člana 28. stav 1. Zakona, pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata (u daljem tekstu: objekti za vršenje delatnosti), odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
1) koji je oporeziv PDV; 2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV; 3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Pravo na odbitak prethodnog poreza, prema odredbama člana 28. stav 2. Zakona, obveznik može da ostvari ako poseduje račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom ili dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.
Odredbama stava 3. istog člana Zakona propisano je da u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu; 2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Saglasno odredbi stava 4. istog člana Zakona, pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1˗3. ovog člana.
Računom iz stava 2. tačka 1) ovog člana smatra se elektronska faktura koja je prihvaćena, odnosno za koju se smatra da je prihvaćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje (član 28. stav 5. Zakona).
Ako je elektronska faktura iz stava 5. ovog člana prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ovim zakonom, obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana (član 28. stav 6. Zakona).
Prema odredbi člana 29. stav 1. tačka 1) Zakona, obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke, proizvodnje i uvoza putničkih automobila, motocikala, motocikala sa bočnim sedištem, tricikala, četvorocikala, jahti, čamaca i vazduhoplova, objekata za smeštaj tih dobara, rezervnih delova, goriva i potrošnog materijala za njihove potrebe, iznajmljivanja, održavanja, popravki i drugih usluga, koje su povezane sa korišćenjem ovih prevoznih sredstava, kao i dobara i usluga koji su povezani sa korišćenjem objekata za smeštaj tih dobara.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, a u skladu sa stavom 2. člana 29. Zakona, obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza ako prevozna sredstva i druga dobra koristi isključivo za obavljanje delatnosti:
1) prometa i iznajmljivanja navedenih prevoznih sredstavai drugih dobara; 2) prevoza lica i dobara ili obuku vozača za upravljanje navedenim prevoznim sredstvima.
