(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-499/2023-04 od 02.8.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Poreski tretman geoloških istraživanja na lokalitetima u Republici Srbiji
Poreski tretman geoloških istraživanja na lokalitetima u Republici Srbiji u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: Zakon) opredeljuje se na osnovu postupanja, odnosno namere postupanja sa rezultatom istraživanja. Naime, ako se geološko istraživanje vrši za potrebe drugog lica (npr. kada istraživanje vrši lice koje se bavi isključivo delatnošću istraživanja), tada je reč o prometu usluge za koji postoji obaveza obračunavanja PDV u skladu sa Zakonom. U suprotnom, ako obveznik PDV vrši geološko istraživanje za sopstvene poslovne svrhe (npr. kada istraživanje vrši privredni subjekt koji se bavi eksploatacijom prirodnog bogatstva pa rezultate istraživanja koristi za sopstveni promet sa pravom na odbitak prethodnog poreza), u tom slučaju predmetno istraživanje ne oporezuje se PDV. Uzimajući u obzir navedeno, mišljenja smo da, u konkretnom slučaju, obveznik PDV čiji je osnivač strano pravno lice, koji vrši geološka istraživanja na lokalitetu u Republici Srbiji s ciljem da, ako se ispostavi da geološki resursi imaju vrednost i opravdanost za eksploataciju, izgradi rudnike i prateću infrastrukturu kako bi obavljao delatnosti koje se odnose na eksploataciju ruda i minerala, proizvodnju i promet određenih dobara, vrši predmetna istraživanja za sopstvene poslovne svrhe. S tim u vezi, po osnovu dodatnih uplata osnivača koje, u skladu sa Zakonom o privrednim društvima („Službeni glasnik RS“, br. 36/11, 99/11, 83/14 – dr. zakon, 5/15, 44/18, 95/18, 91/19 i 109/21), predstavljaju instrument finansiranja, a koje su, u konkretnom slučaju, konvertovane u osnovni kapital obveznika PDV – privrednog društva koje vrši geološka istraživanja, ne postoji obaveza obračunavanja PDV, s obzirom na to da se predmetna novčana sredstva ne smatraju naknadom za promet usluga.
***
Prema odredbama člana 3. Zakona, predmet oporezivanja PDV su isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 5. stav 1. Zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.
Odredbom člana 178. stav 1. Zakona o privrednim društvima propisano je da se osnivačkim aktom ili odlukom skupštine može utvrditi obaveza članova društva da, pored uplate upisanog osnovnog kapitala, izvrše dodatne uplate društvu srazmerno visini svog udela u društvu. Osnivačkim aktom ili odlukom skupštine može biti određena drugačija srazmera, odnosno tačan iznos dodatnih uplata.
Dodatnim uplatama ne povećava se osnovni kapital društva i dodatne uplate mogu biti samo u novcu (član 178. st. 3. i 4. Zakona o privrednim društvima).
