(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-402/2023-04 od 09.6.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Da li se Uprava za zajedničke poslove republičkih organa smatra obveznikom iz člana 9. stav 2. ZPDV za promet usluga konzumacije jela i pića na licu mesta?
U skladu sa odredbom člana 9. stav 1. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: ZPDV), Republika i njeni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, kao i pravna lica osnovana zakonom, odnosno aktom organa Republike, teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave u cilju obavljanja poslova državne uprave ili lokalne samouprave (u daljem tekstu: Republika, organi i pravna lica), nisu obveznici u smislu ovog zakona ako obavljaju promet dobara i usluga iz delokruga organa, odnosno u cilju obavljanja poslova državne uprave ili lokalne samouprave.
Međutim, odredbom stava 2. istog člana ZPDV propisano je, između ostalog, da su Republika, organi i pravna lica obveznici za navedeni promet dobara i usluga za koji bi izuzimanje od obaveze u smislu stava 1. ovog člana moglo da dovede do narušavanja konkurencije. Smatra se da bi izuzimanje od obaveze u smislu stava 1. ovog člana moglo da dovede do narušavanja konkurencije, u smislu ovog zakona, ako promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana, osim Republike, organa i pravnih lica, vrši i drugo lice.
Prema tome, imajući u vidu da pitanje mogućnosti narušavanja konkurencije za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje kada se Republika, organi i pravna lica smatraju obveznicima u smislu ZPDV nije uređeno Zakonom o zaštiti konkurencije („Službeni glasnik RS“, br. 51/09 i 95/13), već da je uređeno ZPDV, ocena Komisije za zaštitu konkurencije da li određeno lice predstavlja učesnika na tržištu na kojeg se primenjuje Zakon o zaštiti konkurencije i da li to lice svojom poslovnom aktivnošću može da dovede do narušavanja konkurencije u skladu sa Zakonom o zaštiti konkurencije, nema uticaj na primenu pravila koja su propisana ZPDV. S tim u vezi, mišljenja smo da se za promet usluga konzumacije jela i pića na licu mesta Uprava za zajedničke poslove republičkih organa smatra obveznikom iz člana 9. stav 2. ZPDV, počev od 1. januara 2013. godine, što je i navedeno u mišljenju Ministarstva finansija i privrede broj: 413-00-211/2012-04 od 15.11.2012. godine.
***
Odredbama člana 3. ZPDV propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 5. stav 1. ZPDV, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.
Prema odredbi člana 9. stav 1. ZPDV, Republika i njeni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, kao i pravna lica osnovana zakonom, odnosno aktom organa Republike, teritorijalne autonomije ili lokalne samouprave u cilju obavljanja poslova državne uprave ili lokalne samouprave (u daljem tekstu: Republika, organi i pravna lica), nisu obveznici u smislu ovog zakona ako obavljaju promet dobara i usluga iz delokruga organa, odnosno u cilju obavljanja poslova državne uprave ili lokalne samouprave.
Republika, organi i pravna lica obveznici su za promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana za koji bi izuzimanje od obaveze u smislu stava 1. ovog člana moglo da dovede do narušavanja konkurencije, kao i za promet dobara i usluga izvan delokruga organa, odnosno van obavljanja poslova državne uprave ili lokalne samouprave, a koji su oporezivi u skladu sa ovim zakonom. Smatra se da bi izuzimanje od obaveze u smislu stava 1. ovog člana moglo da dovede do narušavanja konkurencije, u smislu ovog zakona, ako promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana, osim Republike, organa i pravnih lica, vrši i drugo lice (stav 2. istog člana ZPDV).
