(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-350/2023-04 od 09.02.2024, izvor: vebsajt Ministarstva)
Kako se određuje poreski dužnik kada obveznik PDV vrši promet dobara ili usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona o PDV budžetskom korisniku?
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: Zakon), za promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva koji obveznik PDV vrši drugom obvezniku PDV, odnosno licu iz člana 9. stav 1. Zakona, obavezu obračunavanja i plaćanja PDV ima primalac dobara i usluga kao poreski dužnik iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, ako je vrednost tog prometa veća od 500.000 dinara, bez PDV.
Pravilnikom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 37/21, 64/21, 127/21, 49/22, 59/22, 7/23, 15/23, 62/23, 96/23 i 116/23, u daljem tekstu: Pravilnik) bliže se uređuje šta se, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatra dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva.
S tim u vezi, u slučaju kada obveznik PDV vrši promet dobara ili usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona budžetskom korisniku, poreski dužnik određuje se u skladu sa Zakonom. Naime, ako je budžetski korisnik:
1) obveznik PDV i istovremeno lice iz člana 9. stav 1. Zakona, poreski dužnik je primalac – budžetski korisnik;
2) obveznik PDV, a nije lice iz člana 9. stav 1. Zakona, poreski dužnik je primalac – budžetski korisnik;
3) lice iz člana 9. stav 1. Zakona, a nije obveznik PDV, poreski dužnik je primalac ˗ budžetski korisnik.
Međutim, ako budžetski korisnik nije ni obveznik PDV ni lice iz člana 9. stav 1. Zakona, poreski dužnik za promet dobara ili usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona je obveznik PDV ˗ isporučilac dobara, odnosno pružalac usluga.
Poreski dužnik je dužan da obračuna PDV i da obračunati PDV plati u skladu sa Zakonom.
***
Saglasno odredbama člana 3. Zakona, predmet oporezivanja PDV su isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Prometom dobara, u smislu ovog zakona, smatra se i isporuka dobara proizvedenih ili sastavljenih po nalogu naručioca, od materijala isporučioca, ako se ne radi samo o dodacima ili drugim sporednim materijalima (član 4. stav 3. tačka 6) Zakona).
Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona (član 5. stav 1. Zakona).
Prometom usluga, u smislu ovog zakona, smatra se i predaja dobara proizvedenih ili sastavljenih po nalogu naručioca, od materijala naručioca (član 5. stav 3. tačka 3) Zakona).
U skladu sa odredbom člana 10. stav 1. tačka 1) Zakona, poreski dužnik, u smislu ovog zakona, je obveznik koji vrši oporezivi promet dobara i usluga, osim kada obavezu plaćanja PDV u skladu sa ovim članom ima drugo lice.
Odredbom člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona propisano je da je, izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, poreski dužnik primalac dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, obveznik PDV, odnosno lice iz člana 9. stav 1. ovog zakona, za promet izvršen od strane obveznika PDV, ako je vrednost tog prometa veća od 500.000 dinara, bez PDV.
Saglasno odredbama člana 24. stav 1. Pravilnika, dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatraju se dobra i usluge čiji se promet vrši u skladu sa članom 4. stav 1. i stav 3. tačka 6) i članom 5. stav 1. i stav 3. tačka 3) Zakona, u okviru obavljanja delatnosti iz sledećih grupa Klasifikacije delatnosti koje su propisane Uredbom o klasifikaciji delatnosti („Službeni glasnik RS“, br. 54/10), u vrednosti većoj od 500.000 dinara, bez PDV, i to:
1) 41.20 Izgradnja stambenih i nestambenih zgrada;
2) 42.11 Izgradnja puteva i autoputeva;
3) 42.12 Izgradnja železničkih pruga i podzemnih železnica;
4) 42.13 Izgradnja mostova i tunela;
5) 42.21 Izgradnja cevovoda;
6) 42.22 Izgradnja električnih i telekomunikacionih vodova;
7) 42.91 Izgradnja hidrotehničkih objekata;
8) 42.99 Izgradnja ostalih nepomenutih građevina;
9) 43.11 Rušenje objekata;
10) 43.12 Priprema gradilišta;
11) 43.21 Postavljanje električnih instalacija;
12) 43.22 Postavljanje vodovodnih, kanalizacionih, grejnih i klimatizacionih sistema;
13) 43.29 Ostali instalacioni radovi u građevinarstvu;
14) 43.31 Malterisanje;
15) 43.32 Ugradnja stolarije;
16) 43.33 Postavljanje podnih i zidnih obloga;
17) 43.34 Bojenje i zastakljivanje;
18) 43.91 Krovni radovi;
19) 43.99 Ostali nepomenuti specifični građevinski radovi.
Prema odredbi stava 2. istog člana Pravilnika, kada obveznik PDV obavlja aktivnosti iz stava 1. ovog člana, nezavisno od toga da li je registrovan za obavljanje tih aktivnosti u skladu sa zakonom, po nalogu naručioca, od sopstvenog materijala, pod uslovom da se ne radi samo o dodacima ili drugim sporednim materijalima, smatra se da obveznik PDV, u skladu sa članom 4. stav 1. i stav 3. tačka 6) Zakona, vrši promet dobara iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.
Odredbom člana 24. stav 3. Pravilnika propisano je da kada obveznik PDV obavlja aktivnosti iz stava 1. ovog člana, nezavisno od toga da li je registrovan za obavljanje tih aktivnosti u skladu sa zakonom, po nalogu naručioca, od materijala naručioca, smatra se da obveznik PDV, u skladu sa članom 5. stav 1. i stav 3. tačka 3) Zakona, vrši promet usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.
