(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-1222/2021-04 od 04.5.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Mesto prometa usluga u slučaju kada obveznik PDV pruža usluge carinskog zastupanja privrednom društvu sa sedištem u inostranstvu, koje u Republici Srbiji nema ogranak ni predstavništvo, pri čemu je to strano privredno društvo obveznik PDV u Republici Srbiji
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: ZPDV), poreski obveznik je lice, uključujući i lice koje u Republici Srbiji nema sedište, odnosno prebivalište (u daljem tekstu: strano lice), koje samostalno obavlja promet dobara i usluga, u okviru obavljanja delatnosti (trajna aktivnost proizvođača, trgovca ili pružaoca usluga u cilju ostvarivanja prihoda, uključujući i delatnosti eksploatacije prirodnih bogatstava, poljoprivrede, šumarstva i samostalnih zanimanja). Smatra se da obveznik obavlja delatnost i kada je vrši u okviru stalne poslovne jedinice, uz napomenu da ako strano lice u Republici Srbiji ima stalnu poslovnu jedinicu, to strano lice obveznik je za promet koji ne vrši njegova stalna poslovna jedinica. Za svrhu bližeg uređivanja obavljanja delatnosti poreskog obveznika ZPDV definisana je stalna poslovna jedinica kao organizacioni deo pravnog lica koji u skladu sa zakonom može da obavlja delatnost. S tim u vezi, stalnom poslovnom jedinicom, koja u skladu sa zakonom može da obavlja delatnost, smatra se ogranak privrednog društva. Pored ogranka, u slučaju kada je međunarodnim ugovorom predviđeno da predstavništvo može obavljati određenu delatnost, to predstavništvo smatra se stalnom poslovnom jedinicom koja u skladu sa zakonom može da obavlja delatnost.
Mesto prometa usluga određuje se u zavisnosti od toga da li se usluge pružaju poreskom obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik, u smislu člana 12. ZPDV, pri čemu je ZPDV uređeno koja se lica smatraju poreskim obveznicima za svrhu primene pravila za određivanje mesta prometa usluga. U slučaju kada za određivanje mesta prometa usluga koje se pružaju poreskom obvezniku nisu propisani izuzeci od primene načela propisanog članom 12. stav 4. ZPDV, mestom prometa usluga koji se vrši poreskom obvezniku smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište. Stalnom poslovnom jedinicom za svrhu primene pravila propisanih članom 12. ZPDV smatra se izdvojeni organizacioni deo privrednog društva određen zakonom kojim se uređuju privredna društva (ogranak i predstavništvo).
Saglasno navedenom, kada obveznik PDV pruža usluge, čije se mesto prometa određuje u skladu sa članom 12. stav 4. ZPDV (npr. usluge carinskog zastupanja), privrednom društvu sa sedištem u inostranstvu, koje u Republici Srbiji nema ogranak ni predstavništvo, pri čemu je to strano privredno društvo obveznik PDV u Republici Srbiji, mestom prometa predmetnih usluga, u konkretnom slučaju, smatra se mesto u inostranstvu u kojem se nalazi sedište tog stranog privrednog društva. Na promet navedenih usluga PDV se ne obračunava i ne plaća.
***
Odredbama člana 3. ZPDV propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 5. stav 1. ZPDV, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.
Prema odredbi člana 8. stav 1. ZPDV, poreski obveznik (u daljem tekstu: obveznik) je lice, uključujući i lice koje u Republici nema sedište, odnosno prebivalište (u daljem tekstu: strano lice), koje samostalno obavlja promet dobara i usluga, u okviru obavljanja delatnosti.
Delatnost iz stava 1. ovog člana je trajna aktivnost proizvođača, trgovca ili pružaoca usluga u cilju ostvarivanja prihoda, uključujući i delatnosti eksploatacije prirodnih bogatstva, poljoprivrede, šumarstva i samostalnih zanimanja (član 8. stav 2. ZPDV).
Smatra se da obveznik obavlja delatnost i kada je vrši u okviru stalne poslovne jedinice (član 8. stav 3. ZPDV).
Izuzetno od stava 3. ovog člana, ako strano lice u Republici ima stalnu poslovnu jedinicu, to strano lice obveznik je za promet koji ne vrši njegova stalna poslovna jedinica (član 8. stav 4. ZPDV).
Stalnom poslovnom jedinicom iz st. 3. i 4. ovog člana smatra se organizacioni deo pravnog lica koji u skladu sa zakonom može da obavlja delatnost (član 8. stav 5. ZPDV).
Odredbom člana 12. stav 1. ZPDV propisno je da se ovim članom određuje poreski obveznik isključivo za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.
Prema odredbama stava 2. člana 12. ZPDV, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga smatra se:
1) svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti;
2) pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;
3) strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.
Ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište (član 12. stav 4. ZPDV).
