(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 011-00-01191/2022-04 od 26.12.2022, izvor: vebsajt Ministarstva)
Da li je obveznik PDV ˗ privredno društvo koje obavlja delatnost iznajmljivanja motornih vozila (rent-a-car) i koji je ostvario pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke opreme ˗ motornih vozila dužan da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza u slučaju kada otuđi jedno od pet motornih vozila, pri čemu ostala četiri nastavi da iznajmljuje?
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19 i 153/20, u daljem tekstu: ZPDV), obveznik PDV koji je ostvario pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke opreme za vršenje delatnosti, dužan je da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza ako prestane da ispunjava uslove za ostvarivanje ovog prava, i to u roku kraćem od pet godina od momenta prve upotrebe za opremu. Međutim, kada obveznik PDV ˗ privredno društvo koje obavlja delatnost iznajmljivanja motornih vozila (rent-a-car) i koje je ostvarilo pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke opreme ˗ motornih vozila u skladu sa ZPDV, otuđi jedno od pet motornih vozila, pri čemu ostala četiri motorna vozila nastavi da iznajmljuje, odnosno ta vozila mu i dalje služe za pružanje usluga iznajmljivanja, nema obavezu da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza za ta četiri motorna vozila, s obzirom na to da u ovom slučaju, u skladu sa ZPDV, nisu prestali uslovi za ostvarivanje prava na odbitak prethodnog poreza.
Napominjemo, činjenica da je Zakonom o turizmu („Službeni glasnik RS“, br. 17/2019) propisana maksimalna starost motornog vozila kojim se obavlja delatnost iznajmljivanja u smislu tog zakona i da je propisan minimalni broj motornih vozila određene kategorije koja mora da ima pružalac usluga, nema uticaj na odbitak prethodnog poreza, uključujući i ispravku odbitka prethodnog poreza, uređenog ZPDV.
***
Odredbama člana 3. ZPDV propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. ZPDV, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Odredbom člana 28. stav 1. ZPDV propisano je da pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata (u daljem tekstu: objekti za vršenje delatnosti), odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
1) koji je oporeziv PDV;
2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;
3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Saglasno stavu 2. istog člana ZPDV, pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako poseduje:
1) račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom;
2) dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.
Prema članu 28. stav 3. ZPDV, u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;
2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1˗3. ovog člana (član 28. stav 4. ZPDV).
Odredbom člana 29. stav 1. tačka 1) ZPDV propisano je da obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke, proizvodnje i uvoza putničkih automobila, motocikala, motocikala sa bočnim sedištem, tricikala, četvorocikala, jahti, čamaca i vazduhoplova, objekata za smeštaj tih dobara, rezervnih delova, goriva i potrošnog materijala za njihove potrebe, iznajmljivanja, održavanja, popravki i drugih usluga, koje su povezane sa korišćenjem ovih prevoznih sredstava, kao i dobara i usluga koji su povezani sa korišćenjem objekata za smeštaj tih dobara.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza ako prevozna sredstva i druga dobra koristi isključivo za obavljanje delatnosti prometa i iznajmljivanja navedenih prevoznih sredstava i drugih dobara (član 29. stav 2. tačka 1) ZPDV).
Prema odredbi člana 32. stav 1. ZPDV, obveznik koji je ostvario pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke opreme i objekata za vršenje delatnosti, kao i ulaganja u sopstvene ili tuđe objekte, osim ulaganja koja se odnose na redovno održavanje objekata (u daljem tekstu: ulaganja u objekte), dužan je da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza ako prestane da ispunjava uslove za ostvarivanje ovog prava, i to u roku kraćem od pet godina od momenta prve upotrebe za opremu, deset godina od momenta prve upotrebe za objekte, odnosno deset godina od momenta završetka ulaganja u objekte.
Odredbom člana 153. stav 1. Pravilnika o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 37/21, 64/21, 127/21, 49/22 i 59/22) propisano je da se opremom za vršenje delatnosti, u smislu ZPDV, smatra dobro pojedinačne vrednosti najmanje 500.000 dinara, bez PDV, koje ima karakter opreme, čiji je vek upotrebe duži od jedne godine, a koje se koristi ili će se koristiti za vršenje delatnosti.
