(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 000312318 2024 10520 004 000 011 005 od 09.02.2024, izvor: vebsajt Ministarstva)
Poreski tretman prenosa garancije porekla koji vrši obveznik PDV u skladu sa Zakonom o korišćenju obnovljivih izvora energije („Službeni glasnik RS“, br. 40/21 i 35/23)
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: ZPDV), predmet oporezivanja PDV su isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku. Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara. S tim u vezi, prenos garancije porekla koji vrši obveznik PDV u skladu sa Zakonom o korišćenju obnovljivih izvora energije („Službeni glasnik RS“, br. 40/21 i 35/23), nezavisno od proizvedene električne energije na koju se odnosi, smatra se prometom usluga koji se oporezuje PDV u skladu sa ZPDV. Naime, Zakonom o korišćenju obnovljivih izvora energije uređena je garancija porekla električne energije. Garancija porekla je elektronski dokument koji ima isključivu funkciju da krajnjem kupcu dokaže da je određena količina energije proizvedena iz obnovljivih izvora energije. Proizvođač iz obnovljivih izvora ima pravo na garancije porekla. Operator prenosnog sistema izdaje proizvođaču iz obnovljivih izvora energije garanciju porekla na njegov zahtev i odgovoran je za njenu tačnost, pouzdanost i zaštićenost od zloupotrebe. Garancija porekla prestaje da važi nakon njenog iskorišćenja, povlačenja ili istekom roka od jedne godine od poslednjeg dana perioda proizvodnje električne energije za koju je izdata. Garancija porekla je prenosiva.
***
Odredbom člana 3. ZPDV propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. ZPDV, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona (član 5. stav 1. ZPDV).
Odredbom člana 4. stav 1. tačka 9) Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije propisano je da je garancija porekla elektronski dokument koji ima isključivu funkciju da krajnjem kupcu dokaže da je određena količina energije proizvedena iz obnovljivih izvora energije.
Prema članu 47. stav 1. Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije, proizvođač električne energije iz obnovljivih izvora je energetski subjekt koji proizvodi električnu energiju iz obnovljivih izvora i koji nema status privremenog povlašćenog proizvođača, odnosno status povlašćenog proizvođača (u daljem tekstu: proizvođač iz obnovljivih izvora).
Proizvođač iz obnovljivih izvora ima pravo na garancije porekla (stav 2. istog člana Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije).
Odredbom člana 50. stav 1. Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije propisano je da operator prenosnog sistema izdaje proizvođaču iz obnovljivih izvora energije garanciju porekla na njegov zahtev i odgovoran je za njenu tačnost, pouzdanost i zaštićenost od zloupotrebe.
Zahtev za izdavanje garancije porekla iz stava 1. ovog člana može se podneti u roku ne dužem od šest meseci od poslednjeg dana perioda proizvodnje električne energije za koju se zahteva izdavanje garancije porekla, a najkasnije do 15. marta tekuće godine za proizvodnju iz prethodne godine (stav 5. istog člana Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije).
Garancija porekla prestaje da važi nakon njenog iskorišćenja, povlačenja ili istekom roka od jedne godine od poslednjeg dana perioda proizvodnje električne energije za koju je izdata (član 50. stav 9. Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije).
Prema odredbi člana 50. stav 10. Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije, garancija porekla je prenosiva.
Postupak izdavanja, prenošenja i prestanka važenja garancije porekla zasniva se na principima objektivnosti, transparentnosti i nediskriminacije (stav 11. istog člana Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije).
Odredbom člana 52. stav 1. Zakona o korišćenju obnovljivih izvora energije propisano je da se garancije porekla mogu prenositi nezavisno od proizvedene električne energije na koju se odnose.
