(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 000280831 2023 10520 004 001 011 004 od 24.10.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Da li obveznik PDV ˗ investitor, koji je zaključio Ugovor o posredovanju sa drugim obveznikom PDV, na osnovu kojeg obveznik PDV ˗ pružalac usluga posredovanja pruža obvezniku PDV ˗ investitoru usluge posredovanja kod prometa posebnih delova objekta, uključujući i druge usluge koje su u vezi sa prodajom, ima pravo na odbitak prethodnog poreza ukoliko obveznik PDV ˗ pružalac usluga posredovanja nije upisan u Registar posrednika propisan zakonom kojim se uređuje posredovanje u prometu i zakupu nepokretnosti?
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u tekstu: ZPDV), obveznik PDV koji nabavljena dobra, odnosno usluge u Republici koristi ili će ih koristiti za promet dobara, odnosno usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza, tj. za promet koji je oporeziv PDV, promet za koji je propisano poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ili za promet koji se smatra izvršenim u inostranstvu ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici, ima pravo da PDV obračunat za promet dobara, odnosno usluga prethodnog učesnika u prometu odbije kao prethodni porez, ako su ispunjeni i drugi uslovi propisani ZPDV. S tim u vezi, obveznik PDV ˗ investitor, koji je zaključio Ugovor o posredovanju sa drugim obveznikom PDV, na osnovu kojeg obveznik PDV ˗ pružalac usluga posredovanja pruža obvezniku PDV ˗ investitoru usluge posredovanja kod prometa posebnih delova objekta, uključujući i druge usluge koje su u vezi sa prodajom (npr. sačinjavanje plana prodaje i plana marketinških aktivnosti, praćenje naplate, itd.), ima pravo da PDV obračunat od strane obveznika PDV ˗ pružaoca usluga posredovanja odbije kao prethodni porez, uz ispunjenje uslova propisanih ZPDV. Napominjemo, okolnost da obveznik PDV ˗ pružalac usluga posredovanja nije upisan u Registar posrednika propisan zakonom kojim se uređuje posredovanje u prometu i zakupu nepokretnosti, ne predstavlja uslov za ostvarivanje prava na odbitak prethodnog poreza obveznika PDV ˗ investitora.
***
Saglasno odredbi člana 27. ZPDV, prethodni porez je iznos PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa dobara i usluga, odnosno plaćen pri uvozu dobara, a koji obveznik može da odbije od PDV koji duguje.
Prema odredbama člana 28. stav 1. ZPDV, pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata (u daljem tekstu: objekti za vršenje delatnosti), odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
1) koji je oporeziv PDV;
2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;
3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Pravo na odbitak prethodnog poreza, prema odredbama člana 28. stav 2. ZPDV, obveznik može da ostvari ako poseduje račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom ili dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.
Odredbama stava 3. istog člana Zakona propisano je da u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;
2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Saglasno odredbi stava 4. istog člana ZPDV, pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1˗3. ovog člana.
Računom iz stava 2. tačka 1) ovog člana smatra se elektronska faktura koja je prihvaćena, odnosno za koju se smatra da je prihvaćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje (član 28. stav 5. ZPDV).
Ako je elektronska faktura iz stava 5. ovog člana prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ovim zakonom, obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana (član 28. stav 6. ZPDV).
Odredbom stava 7. istog člana ZPDV propisano je da pravo na odbitak prethodnog poreza može da ostvari i poreski dužnik:
1) iz člana 10. stav 1. tačka 3) i stav 2. tač. 1)˗5) ovog zakona, pod uslovom da je obračunao PDV u skladu sa ovim zakonom i da primljena dobra i usluge koristi za promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana;
2) iz člana 10. stav 2. tačka 6) ovog zakona, pod uslovom da poseduje račun prethodnog učesnika u prometu u skladu sa ovim zakonom, da je obračunao PDV u skladu sa ovim zakonom i da će ta dobra i usluge koristiti za promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana.
Obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza u roku od pet godina od isteka godine u kojoj je stekao ovo pravo (član 28. stav 8. ZPDV).
