(Mišljenje Ministarstva finansija, broj 000207468 2023 10520 004 001 011 004 od 06.10.2023, izvor: vebsajt Ministarstva)
Da li postoji obaveza obračunavanja PDV i ispravke odbitka prethodnog poreza kada kod obveznika PDV koji se bavi proizvodnjom sadnica voća na zakupljenom zemljištu nastane manjak sadnica voća iz razloga što su vanredni vremenski uslovi tokom procesa proizvodnje ˗ u proleće 2023. godine doveli do faze pred cvetanje i pojave biljnih sokova čime su sadnice voća postale neuslovne za prodaju, o čemu je sačinjen zapisnik fitosanitarnog inspektora?
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 ˗ ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 ˗ dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17, 30/18, 72/19, 153/20 i 138/22, u daljem tekstu: Zakon), sa prometom dobara uz naknadu izjednačava se uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, svaki drugi promet dobara bez naknade i iskazani rashod (kalo, rastur, kvar i lom) iznad količine utvrđene aktom koji donosi Vlada Republike Srbije, pri čemu se uzimanje dobara, odnosno svaki drugi promet dobara smatra prometom dobara uz naknadu pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno, nezavisno od toga da li je ostvareno pravo na odbitak prihodnog poreza.
Uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica, koje se izjednačava sa prometom dobara uz naknadu pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno, nezavisno od toga da li je ostvareno pravo na odbitak prethodnog poreza, smatra se sopstvenom potrošnjom. Sopstvenom potrošnjom smatra se i manjak dobara, osim manjka koji se smatra rashodom na koji se ne plaća PDV u skladu sa Zakonom i manjka koji se može pravdati višom silom ili drugim opravdanim razlogom (elementarna nepogoda, krađa, saobraćajni udes i dr.), koji se dokazuje aktom nadležnog organa, odnosno organizacije.
U skladu sa navedenim, kada kod obveznika PDV koji se bavi proizvodnjom sadnica voća na zakupljenom zemljištu tako što vrši kalemljenje kalem grančica i kalemljene sadnice gaji jednu ili dve godine dok ne dostignu potrebnu veličinu, odnosno zrelost pogodnu za vađenje i prodaju u cilju sadnje kod kupca, nastane manjak sadnica voća, u konkretnom slučaju, iz razloga što su vanredni vremenski uslovi tokom procesa proizvodnje ˗ u proleće 2023. godine doveli do faze pred cvetanje i pojave biljnih sokova čime su sadnice voća postale neuslovne za prodaju, o čemu je sačinjen zapisnik fitosanitarnog inspektora, ne dovodi do nastanka obaveze obračunavanja PDV niti do obaveze ispravke odbitka prethodnog poreza po osnovu tog manjka.
***
Odredbama člana 3. Zakona propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Sa prometom dobara uz naknadu izjednačava se:
1) uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine poreskog obveznika za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica;
2) svaki drugi promet dobara bez naknade;
3) iskazani rashod (kalo, rastur, kvar i lom) iznad količine utvrđene aktom koji donosi Vlada Republike Srbije.
Uzimanje dobara, odnosno svaki drugi promet dobara iz stava 4. ovog člana smatra se prometom dobara uz naknadu pod uslovom da se PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa na ta dobra ili njihove sastavne delove može odbiti u potpunosti ili srazmerno, nezavisno od toga da li je ostvareno pravo na odbitak prethodnog poreza.
U skladu sa članom 8. stav 1. Pravilnika o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“, br. 37/21, 64/21, 127/21, 49/22, 59/22, 723, 15/23 i 60/23, u daljem tekstu: Pravilnik), uzimanjem dobara, u smislu člana 4. stav 4. tačka 1) Zakona, smatra se uzimanje dobara koja su deo poslovne imovine obveznika PDV za lične potrebe osnivača, vlasnika, zaposlenih ili drugih lica (u daljem tekstu: sopstvena potrošnja).
Sopstvenom potrošnjom smatra se i manjak dobara, osim manjka koji se smatra rashodom na koji se ne plaća PDV u skladu sa Zakonom i manjka koji se može pravdati višom silom ili drugim opravdanim razlogom (elementarna nepogoda, krađa, saobraćajni udes i dr.), koji se dokazuje aktom nadležnog organa, odnosno organizacije (član 8. stav 2. Pravilnika).
